نشست روسای دانشکده های کشاورزی و منابع طبیعی سراسر کشور برگزار شد

خلاصه خبر: به گزارش روابط عمومی دانشکده، نشست مشترک روسای دانشکده های کشاورزی و منابع طبیعی سراسر کشور در روزهای 18 و 19 اردیبهشت ماه سال جاری برگزارشد

به گزارش روابط عمومی دانشکده، نشست مشترک روسای دانشکده های کشاورزی و منابع طبیعی سراسر کشور در روزهای 18 و 19 اردیبهشت ماه سال جاری برگزارشد. بنا به این گزارش، در روز اول این گردهمایی که به میزبانی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران برگزار شد، آقای دکتر علی اصغر طالبی؛ رئیس دانشکده کشاورزی و دبیر گردهمایی، درباره ی فعالیت های صورت گرفته در یکسال اخیر گزارش جامعی را ارائه نمود. در ادامه ی این نشست همچنین اساسنامه های شبکه ملی پژوهش و گردهمایی روسای موسسات آموزش عالی کشاورزی و منابع طبیعی کشور به تصویب رسید. در این روز اعضای هیئت امنای گردهمایی و شبکه ملی پژوهش، با حداکثر آرای اعضای این مجمع انتخاب شدند. در ادامه جلسه که با حضور آقای دکتر محمود نیلی احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران، برگزار شد، وی بر اهمیت تداوم این اجلاس تاکید و در رابطه با جایگاه آن در حوزه علم و فناوری و بخش کشاورزی و منابع طبیعی سخنانی را ارائه نمود. پس از سخنان رئیس دانشگاه تهران، جلسه با بررسی سرفصل دروس کارورزی و اتخاذ تصمیمات لازم در این مورد ادامه یافت.

در روز دوم این اجلاس که با حضور روسای دانشکده های کشاورزی و منابع طبیعی و همچنین موسسات، پژوهشکده ها، پژوهشگاه ها و مراکز تحقیقاتی و آموزش عالی کشاورزی سراسر کشور و با حضور آقای دکتر اسکندر زند، معاون وزیر و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و به میزبانی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور برگزار گردید، مهم ترین موضوعات حوزه کشاورزی و منابع طبیعی مورد بحث و بررسی و هم اندیشی قرار گرفت.

مشروح سخنرانی آقای دکتر علی اصغر طالبی رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس و دبیر گردهمایی به شرح زیر است:

با عرض سلام و صبح بخیر خدمت همکاران محترم، رؤسای محترم پژوهشکده ­ها، دانشکده ­ها و دانشگاه­ های علوم کشاورزی و منابع طبیعی و رؤسای محترم سازمان­ ها، موسسات و مراکز تحقیقاتی وزارت جهاد کشاورزی و با تقدیر و تشکر از برادر بزرگوار جناب آقای دکتر زند معاون محترم وزیر و رئیس سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی و همکاران محترم ایشان به ویژه جناب آقای دکتر رحیمیان که برای برگزاری این اجلاس مشترک و بسیار مهم زحمات زیادی را متقبل شدند. همچنین تشکر می­کنم از جناب آقای دکتر نجفیان ریاست محترم موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر و برادر بزرگوار جناب آقای دکتر جلیلی ریاست محترم مؤسسه تحقیقات جنگل­ ها و مراتع کشور که برای برگزاری مطلوب این اجلاس خیلی محبت کردند.

امیدواریم این اجلاس که با هدف گسترش همکاری و همگرایی و هم­ افزایی بین دانشکده های کشاورزی و منابع طبیعی و وزارت جهاد کشاورزی برگزار شده نتایج مفیدی برای پیشبرد اهداف علمی و اجرایی کشور به همراه داشته باشد.

     جمعی که امروز در محضرشان هستیم بخش قابل توجهی از سیاست­گذاران علمی و اجرایی کشور در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی هستند و چنانچه این جمع در چارچوب یک دستورالعمل و برنامه مدون در کنار هم قرار گیرند می­توان این امید را داشت که در جهت اهداف توسعه کشور در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی قدم­ های مثبتی را بردارند و امیدواریم این نشست ها تداوم داشته باشد.

     بر همین اساس، نکته ای که همیشه به آن اعتقاد داشته و دارم را یادآوری می­کنم و آن این است که دانشکده ­های کشاورزی و منابع طبیعی وابسته به وزارت علوم و وزارت جهاد کشاورزی و همچنین سایر نهادها مثل وزارت نیرو،  تعاون، کار و رفاه اجتماعی باید مشکلات و معضلات، چالش­ ها، نقاط ضعف، نقاط قوت و ظرفیت­ ها و فرصت­ های بخش کشاورزی و منابع طبیعی را در یک سبد قرار دهند و با توجه به وضعیت موجود برای رفع مشکلات چاره­ اندیشی کند.

     دستیابی به نتیجه مطلوب در حوزه­ های مختلف تابع قوانین ریاضی است و مثل معادله­ ای است که نتیجه مطلوب و مبتنی بر واقعیت وقتی حاصل خواهد شد که فاکتورها و متغیرهای مؤثر بر نتیجه مطلوب را به خوبی شناسایی کنیم و در این معادله قرار دهیم. در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی دستیابی به نتیجه مطلوب متأثر از فاکتورها و متغیرهایی است که تعدادی از این فاکتورها مربوط به آموزش عالی، تعداد بیشتری مرتبط با وزارت جهاد کشاورزی، تعدادی مربوط به حوزه­ های دیگری نظیر وزارت نیرو، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان محیط زیست و نظایر آن و بخش مهم تری از این فاکتورهای متأثر از سیاست­ های بالادستی است که مهمترین آن بودجه ناکافی است که به مجموعه وزارت علوم، دانشگاه­ ها و وزارت جهاد کشاورزی تخصیص پیدا می­ کند که تا حدی ناشی از نگرش مدیران این مجموعه ها است که معمولاً به حداقل­ ها قانع است این ویژگی شاید به عنوان ویژگی اخلاقی و شخصی مطلوب باشد ولی به عنوان ویژگی مدیریتی مطلوب نیست و مدیران عالی رتبه باید برای جذب بودجه و امکانات برای مجموعه خود بجنگد، باید روحیه جنگیدن را داشته باشد و حتی اگر لازم شد فریاد بکشد قطعاً این فریاد برای کشور، برای انقلاب و برای نظام است و عمل به وظیفه است. اخیرا شاهد بودیم که مقام معظم رهبری در دیدار از نمایشگاه تولیدات داخلی خطاب به وزیر محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی فرمودند که اگر من جای شما بودم در هیات دولت یقه پاره می کردم. معنای این سخن این است که باید برای دفاع از مجموعه ای که مسئولیت آن در دست انسان است و دفاع از حقوق کسانی که به کشور خدمت می کنند حداکثر تلاش خود را بعمل آوریم.

     امروزه همه می ­دانند بزرگترین چالش پیش روی کشور ما آب است. بارها ما در اجلاس­ های گردهمایی رؤسای دانشکده های کشاورزی و منابع طبیعی در مورد این موضوع حیاتی برای کشور صحبت کردیم و تصمیمات این اجلاس ­ها را به اطلاع دولت، مجلس، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت علوم و سایر نهادهای مرتبط رساندیم. قطعاً این تلاش­ ها به درک اهمیت موضوع توسط مسئولین نظام کمک کرده ولی عملاً متناسب با اهمیت موضوع در سالیان گذشته حمایت کافی صورت نگرفته است. خوشبختانه بر اساس اخبار منتشر شده و در سال 1397 از محل صندوق توسعه ملی 250 میلیون دلار به آبیاری تحت فشار، 200 میلیون دلار به آبخیزداری و 150 میلیون دلار به بحث ریزگردها و 200 میلیون دلار برای آبرسانی به روستاها اختصاص پیدا کرده که امیدواریم تحقق پیدا کند و بتواند به مدیریت بحران آب در کشور کمک کند.

     در عین حال بحران آب آنقدر عظیم است که این بودجه­ ها حلال مشکل نخواهد بود ولی امیدواریم با مدیریت خوب و استفاده از همه توان علمی کشور در دانشگاه­ ها، وزارت جهاد کشاورزی، شرکت­ های مهندسی و مدیریت منابع آب و بخش خصوصی از شدت بحران بکاهد. اگرچه بحران آب کشاورزی ایران را متحول خواهد کرد و ما باید برای این تغییر و تحول برنامه داشته باشیم. بر اساس سیاست ­های وزارت جهاد کشاورزی سطح زیر کشت محصولات گلخانه ای که در سال 1395 حدود 11 هزار هکتار است در افق 1404 باید حدود 5 برابر افزایش پیدا کند. کشت محصولات گلخانه­ ای یکی از راه ­های مدیریت بحران آب است و دانشکده­ های کشاورزی باید خود را برای این تغییر و تحول آماده کنند و در برنامه ­های درسی رشته ­های مختلف توجه بیشتری به مدیریت گلخانه اعم از ساخت، مدیریت آب، تغذیه، مدیریت آفات و بیماری­ ها و سایر موارد به عمل آورند و در تحقیقات دانشگاهی جایگاه ویژه ای را برای تولید محصولات گلخانه ­ای در نظر گیرند. خوشبختانه در این زمینه فعالیت­ ها و تحقیقات بسیار خوبی در دانشگاه­ ها صورت گرفته یا در حال انجام است ولی تا تولید محصولات سالم در گلخانه هنوز فاصله زیادی وجود دارد. باید از تجارب کشورهای پیشرفته دنیا مثل هلند در زمینه تولید محصولات گلخانه ای استفاده کنیم. هلند کشوری با مساحت حدود 41000 کیلومتر مربع که تقریباً 1/40 مساحت کشور ماست و دومین صادر کننده محصولات کشاورزی بعد از آمریکا است. ارزش صادرات محصولات کشاورزی این کشور در سال 2015 بیش از 81 میلیارد یورو بوده که تقریباً برابر با کل صادرات نفتی و غیر نفتی کشور ما است و بخشی از این افتخار مدیون دانشگاهی به نام واگنینگن است که دانشگاه اول کشاورزی دنیا است. بعضی که نگاه بخشی به مسایل دارند ممکن است همه این موفقیت را متوجه دانشگاه واگنیگن بدانند در حالیکه این گونه نیست و مجموعه­ هایی که وظیفه ساماندهی بخش کشاورزی و انتقال علم را به سطح کاربران و بخش خصوصی دارند شرایط لازم، زیر ساخت­ های لازم و حمایت ­های لازم را از بخش خصوصی به عمل می­ آورند و نتیجه آن افتخار برای همه کسانی که در این برنامه ریزی و ساماندهی نقش دارند.

و اما ما از دانشگاه های خودمان انتظار چه معجزه ای داریم؟ مگر در مدارس و دبیرستان ها دانش آموز خلاق تربیت کردیم که انتظار داشته باشیم وقتی وارد دانشگاه می شوند یکباره متحول و تبدیل به دانشجویان کارآمد و خلاق و کارآفرین شوند. در سالیان گذشته کراراً از توسعه بی رویه دانشگاه ها گلایه شده و حرمت و احترام دانشگاه ها آسیب دیده ولی هیچ وقت به این سئوال اساسی هم پاسخ داده نشده که اگر جوانان عزیز ما به دانشگاه نمی رفتند چه می کردند؟ بعضی از همکاران در توسعه بی رویه دانشگاه ها فقط وزارت علوم را مقصر می دانند در حالیکه واقعیت موضوع اینگونه نیست. دانشگاه سیستمی مبتنی بر عرضه و تقاضا است و کسی جوانان عزیز را مجبور نکرد که وارد دانشگاه شوند. وقتی مجموع دستگاه های دولتی توانایی لازم در ایجاد اشتغال را نداشتند جوانان ما چاره ای جز ورود به  دانشگاه نداشتند به امید اینکه پس از گذران دوران دانشگاه گشایشی حاصل شود. در همه سالیان گذشته دانشگاه های ما جور کم کاری دستگاه های دیگر را به تنهایی کشیدند و به امنیت و آرامش جامعه کمک بی همتایی کرد. امروز به نقطه ای رسیدیم که با خیل عظیم جوانان فارغ التحصیل در مقاطع مختلف تحصیلی مواجه هستیم و نوبت به سایر دستگاه ها است که به وظایف خود عمل کنند و برای اشتغال جوانان و استفاده از این ظرفیت بزرگ، خلاقیت و نوآوری از خود نشان دهند. همیشه قشر تحصیل کرده یک ظرفیت بوده و چه شده که ما امروز به این ظرفیت بزرگ به عنوان یک تهدید نگاه می کنیم. ما نمی توانیم و نباید بگوییم مسئولیتی در قبال اشتغال نداریم و این خلاف مصالح ملی است و اگر همه دستگاه ها و نهادهای دولتی همین نگاه را به مسئله اشتغال داشته باشند فاجعه آمیز خواهد بود. از طرف دیگر ما نمیتوانیم جوانان را از تحصیل محروم کنیم و سیستم های دستوری غیر منطقی را دانشگاه ها اعمال کنیم. در کجای دنیا برای دانشگاه تعین ظرفیت می کنند. در همه دانشگاه های دنیا برای جذب دانشجو  رقابت وجود دارد. این در حالی است که ما دانشجو را از ورود به دانشگاه محروم می کنیم. توسعه دانشگاه ها به دلیل بیکاری و ناتوانی دستگاه های مسئول در ایجاد اشتغال است بنده و بسیاری از همکاران من با شناختی که از جوانان عزیزمان داریم به مسئولین کشور این اطمینان را می دهیم که اگر اشتغال رونق پیدا کند 80 تا 90 درصد جوانان ما در مقاطع تحصیلی لیسانس و فوق لیسانس به سراغ کار خواهند رفت و کار برای آنها اولویت بیشتری از تحصیل خواهد داشت. 

همچنانکه آقای دکتر روحانی ریاست محترم جمهوری کراراً فرمودند مهمترین وظیفه دولت دوازدهم تولید بیشتر و ایجاد اشتغال است و همه دستگاه ها برای تحقق این شعار و مسئولیت ملی باید با تمام توان تلاش کنند و با طرح مسایلی نظیر عدم توانمندی و کارایی فارغ التحصیلان دانشگاهی نمی توان شانه از زیر بار مسئولیت خالی کرد. ما هیچ چاره ای نداریم که برای اشتغال 3/5 میلیون بیکار در کشور برنامه ریزی و شغل ایجاد کنیم ودنبال بهانه گشتن هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد و مرتبا درخواست ها و نیازهای به حق متقاضیان کار بر روی هم انباشته خواهد شد که برای کشور در آینده تبعات خواهد داشت.

کسانی که شعار عدم کارایی فارغ التحصیلان دانشگاهی را مطرح می کنند برای اشتغال و بکارگیری افراد توانمند و نخبه چه کردند؟  اگر مجموع دولت ها در طی سال های بعد از انقلاب به مسئولیت و وظیفه خود بخوبی عمل کرده بودند به کشور فرار مغزها معروف نمی شدیم. چرا همین جوانان در کشورهای دیگر می درخشند و کشورهای پیشرفته سعی در جذب آنها را دارند و در طی سالیان گذشته صدها و هزاران نفر از جوانانی که از بودجه کشور و بیت المال برای آنها سرمایه گذاری کرده بودیم از کشور خارج شدند؟ جبران این خسارت ها به عهده کیست؟

ما مدعی نیستیم که دانشگاه های ما بهترین دانشگاه های دنیا هستند، چون بودجه و امکانات دانشگاه های ما در مقایسه با دانشگاه های برتر دنیا بسیار ناچیز است ولی همین دانشگاه ها با توجه به بودجه و امکانات و سیاست گذاری های صورت گرفته و آنچه که از آنها مطالبه شده است عملکرد قابل قبول و افتخار آمیزی داشتند و کشور را در زمینه تولید علم که وظیفه ذاتی دانشگاه ها است در جایگاه برجسته ای قرار دادند. اینکه ما از این مخزن بسیار ارزشمند تولیدات علمی نمی توانیم استفاده مطلوب داشته باشیم درد مزمنی است که در طول نیم قرن گذشته وجود داشته و باید تلاش کنیم آن را حل کنیم. وقتی مقام معظم رهبری بارها بر حفظ و ارتقای روند تولیدات علمی و بهبود جایگاه کشور در سطح جهان تاکید می فرمایند نشان می دهد که دانشگاه ها موظفند این روند را با قدرت بیشتر ادامه بدهند.

البته دانشگاه ها جدا از جامعه نیستند و باید به معضلات جامعه و مخصوصا مشکلات اقتصادی و اشتغال توجه داشته باشند. در همین راستا در طی سالیان گذشته قدری مسیر خود را اصلاح کردند و در تعدادی از دانشگاه ها قدم های بسیار خوبی برداشته شده است. ایجاد و توسعه پارک های علم و فناوری، شرکت های دانش بنیان و مراکز رشد با هدف تجاری سازی علم صورت گرفته و خوشبختانه تعدادی از شرکت ها به موفقیت های خوبی دست پیدا کردند و تعداد زیادی از فارغ التحصیلان رشته های کشاورزی را جذب کردند. البته این مسیر برای شکوفا شدن نیاز به صبر و حوصله و استقامت دارد تا آثار آن به صورت گسترده در جامعه و اقتصاد کشور نمایان شود. ما فکر می کنیم که فعالیت های دانش بنیان مسیر درست اشتغال زایی و جذب فارغ التحصیلان دانشگاهی است که باید مورد حمایت همه دستگاه ها قرار گیرد.

دانشگاه های ما برای حرکت به سمت دانشگاه های نسل سوم یا دانشگاه کارآفرین نیازمند حمایت و عمل به قوانین بالادستی دارند. به هر حال مقرر شده بود که تا پایان برنامه پنجم توسعه سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی به 3 درصد و در برنامه ششم توسعه تا سال 1404 به 4 درصد برسد ولی عملاً تا کنون کمتر از 0/5 درصد بوده است. طبیعی است با ادامه این تراژدی غم انگیز نمیتوان یا بسیار سخت است که به اهداف ترسیم شده در اسناد بالادستی نظام در حوزه علم و فناوری دست یافت.

در عین حال دانشگاه های ما بر اساس تعهدی که به نظام و ارتقای جایگاه علمی و نقش آفرینی در اقتصاد کشور دارند تلاش می کنند وابستگی خود را به بودجه دولتی کاهش دهند که این البته نیازمند حمایت دستگاه های اجرایی است. بعضی دانشگاه ها مثل دانشگاه شریف از طریق ارتباط با صنعت در جذب بودجه های تحقیقاتی عملکرد خوبی داشتند ولی دانشکده های کشاورزی و منابع طبیعی از طریق ارتباط با بخش کشاورزی توفیق چندانی در جذب بودجه های تحقیقاتی نداشتند و ما امیدواریم در راستای اهداف مشترک این موضوع در آینده مورد توجه بیشتری قرار گیرد.  

نهایت اینکه باید تلاش کنیم از طریق ایجاد یک سازوکار منطقی، حساب شده، علمی، خلاقانه و شجاعانه و ایجاد ارتباط بین دستگاه های مختلف و تلاش در جهت مساعد کردن فضای کسب و کار برای بخش خصوصی که تنها نجات بخش اقتصاد کشور هستند مسیر جدیدی را برای اشتغال فارغ التحصیلان رشته های کشاورزی ایجاد کنیم و بخش های دولتی تلاش خود را صرف سازماندهی و جذب سرمایه های بخش خصوصی برای توسعه بخش کشاورزی و منابع طبیعی کنند.

با تشکر از توجه شما عزیزان برای همه آرزوش توفیق و سربلندی دارم

والسلام

گفتنی است که این گردهمایی دوروزه، با بازدید شرکت کنندگان از باغ ملی گیاه شناسی ایران به کار خود پایان داد.

 


23 اردیبهشت 1397 / تعداد نمایش : 574